'Cần tưởng niệm chung cho các tử sỹ'

Người dân tưởng niệm các tử sỹ năm 1979 còn Nhà nước thì không

Thời gian gần đây qua báo chí và truyền thông trong nước cũng như đọc các bài báo viết trên BBC. Tôi thấy có nhiều quan điểm khác nhau về việc sự kiện 1979, đặc biệt là việc tưởng niệm các chiến sỹ đã hy sinh trong trận chiến này . Nhân đây tôi cũng muốn đóng góp ý kiến của mình về việc Việt Nam cần tổ chức tưởng niệm tập trung cho tất cả các chiến đã hy sinh để bảo vệ tổ quốc nói chung mà không riêng cho một cuộc chiến nào.

Tôi đồng ý với một số chuyên gia rằng việc tưởng niệm phải đảm bảo hai mục tiêu là tôn vinh những người đã cống hiến xương máu để bảo vệ Tổ quốc và tránh gây hiềm khích thù hằn giữa các dân tộc. Tuy nhiên việc tưởng niệm phải được thực hiện bởi tất cả người Việt Nam - tức là từ lãnh đạo tới người dân, cả trong nước lẫn nước ngoài - và đây nên là quãng thời gian để cho thế hệ trẻ nhớ lại lịch sử dân tộc.

Điểm chưa hợp lý

Trước hết cần phân tích những điểm chưa hợp lý trong việc tổ chức các sự kiện mà Việt Nam chiến thắng ngoại xâm.

Thời lượng báo chí đưa tin về các cuộc chiến cận đại là không đồng đều. Có những cuộc chiến thì đưa tin rầm rộ với thời gian dài, có cuộc chiến thì gần như bị lãng quên. Tôi thiết nghĩ người Trung Quốc không muốn chúng ta nhắc đến cuộc chiến này thì người Mỹ, Pháp, Nhật cũng đâu có thích thú. Không nhắc tới cuộc chiến để tránh gây ảnh hưởng tới quan hệ bang giao với Trung Quốc, thì quan hệ với Mỹ, Pháp, Nhật cũng đâu kém phần quan trọng.

Việc bảo vệ Tổ quốc Việt Nam là của nhiều thế hệ người Việt tiếp nối nhau, nhưng với thời lượng đưa tin của báo chí cũng như sự quan tâm của công chúng hiện nay, có vẻ chúng ta đã xem nhẹ công lao của các thế hệ ông cha vào thời phong kiến. Nếu tình trạng này tiếp tục xảy ra thì chẳng mấy chốc thế hệ trẻ sẽ không biết Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ là ai.

Việc bảo vệ Tổ quốc Việt Nam là của nhiều thế hệ người Việt tiếp nối nhau, nhưng với thời lượng đưa tin của báo chí cũng như sự quan tâm của công chúng hiện nay, có vẻ chúng ta đã xem nhẹ công lao của các thế hệ ông cha vào thời phong kiến."

Do vậy phải có những dịp hằng năm để báo chí, truyền thông nhắc tới công lao của các anh hùng dân tộc, những bậc tiền nhân từ xa xưa đã bảo vệ đất nước.

Hơn nữa, với việc tổ chức tưởng niệm phân tán như hiện nay thì đến một số ngày kỷ niệm nào đó thì chỉ có một hoặc vài nhóm tưởng niệm mà thôi, chứ không phải tất cả người Việt từ lãnh đạo tới người dân, cả trong và ngoài nước. Và như vậy kết quả sau mỗi đợt tưởng niệm này không để lại nhiều dấu ấn trong lòng dân chúng.

Việc tưởng niệm nếu biết tổ chức khéo léo sẽ là một cách để hòa hợp dân tộc. Bất cứ người con nào đã ngã xuống để bảo vệ Tổ quốc đều đáng trân trọng. Những người lính Việt Nam Cộng Hòa bảo vệ Trường Sa, hay những chiến sỹ bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979. Tất cả người Việt Nam đều tổ chức tưởng niệm với mục tiêu chung là tôn vinh những người con đã đổ máu xương bảo vệ Tổ quốc.

Cần một ngày tưởng niệm chung để nối kết người Việt khắp thế giới?

Do vậy, theo tôi thiết nghĩ chúng ta cũng nên học tập một số nước như Canada, Mỹ - họ có ngày Remember Day là ngày cả nước tưởng niệm các chiến sỹ đã hy sinh xương máu cho Tổ quốc.

Một ngày tưởng niệm

Tôi muốn lấy ví dụ cách làm tại Canada.

Canada cũng tham gia nhiều cuộc chiến tranh khác nhau và cũng nhiều thế hệ khác nhau đã ngã xuống ở trong nước cũng như nước ngoài để bảo vệ Tổ quốc, hòa bình và dân chủ trên thế giới. Việc tổ chức kỷ niệm là để tưởng nhớ tất cả những người con đó chứ không chỉ riêng một cuộc chiến nào.

Chỉ cần thể hiện một cách rất đơn giản, nhẹ nhàng nhưng đi sâu vào lòng người và điều quan trọng là tôn vinh được những người đã ngã xuống mà không cần phải đề cập trực tiếp đó là kẻ thù cụ thể nào."

Canada chọn một ngày cụ thể là ngày 11/11 hàng năm để tổ chức sự kiện này. Tới ngày này thì Nhà nước tổ chức lễ tưởng niệm lớn có sự tham dự của tất cả quan chức, các đảng phái. Các lãnh đạo quan trọng đọc diễn văn, sau đó tới đúng 11h11' thì người dân cả nước cùng lãnh đạo dành một phút để mặc niệm.

Thông thường thì khoảng hai tuần trước ngày tưởng niệm chính thức, nhiều người sẽ cài trên ngực một bông hoa đỏ bằng vải với hàm ý tưởng nhớ những người đã ngã xuống. Các bông hoa này được nhìn thấy ở khắp mọi nơi từ trường học, siêu thị cho đến các cơ sở bán hàng. Những nơi này họ mua những bông hoa đỏ và đặt vào các giỏ để người dân có thể lấy miễn phí để gắn lên ngực.

Mỗi cơ cở cũng có cách tưởng niệm khác nhau. Tôi nhớ một cơ sở mà tôi từng làm việc, sau cuộc họp định kỳ toàn thể nhân viên thì lãnh đạo chiếu một đoạn băng khoảng 30 phút trên nền một bài hát rất nhẹ nhàng có hình ảnh các chiến sỹ Canada đã tham gia các cuộc chiến tranh. Mọi người yên lặng xem và tới khi kết thúc nhiều người cảm thấy xúc động. Như vậy có thể thấy chúng ta không cần nói nhiều về việc chiến thắng kẻ thù thế nào, giết được bao nhiêu kẻ địch. Chỉ cần thể hiện một cách rất đơn giản, nhẹ nhàng nhưng đi sâu vào lòng người và điều quan trọng là tôn vinh được những người đã ngã xuống mà không cần phải đề cập trực tiếp đó là kẻ thù cụ thể nào.

Trên đây là ý kiến cá nhân của tôi và hy vọng có những ý kiến bàn thảo về vấn đề này để chúng ta có thể đưa ra một giải pháp hợp lý nhất cho việc tưởng niệm và tôn vinh những thế hệ đã bảo vệ Tổ quốc.

Bài viết thể hiện quan điểm và cách hành văn của tác giả, môt người hoạt động trong lĩnh vực tài chính, hiện đang sống và làm việc ở Toronto, Canada.

Nguyễn Hồng Hải
Theo BBC