Vụ đại án tham nhũng Mobifone mua AVG: Phép thử đối với Tổng Bí thư và Thủ tướng về khả năng chống tham nhũng (kỳ 15)

Lê Nam Trà. Ảnh: internet

Trịnh Xuân Thanh và Mobifone mua AVG là hai vụ án trọng điểm, được Tổng Bí thư chỉ thị làm rõ từ giữa năm 2016. Trịnh Xuân Thanh thì đang “bóng chim, tăm cá”. Còn vụ Mobifone mua AVG thì Thanh tra Chính phủ đang nhùng nhằng câu giờ để “đánh bùn sang ao” và “hòa cả làng”. Nhưng sự thật nhất định phải được làm rõ, những sai phạm và thất thoát của vụ đại án tham nhũng Mobifone mua AVG nhất định phải được công bố trong tháng 2 này cho nhân dân cả nước!

1. Tóm tắt lại diễn biến vụ đại án Mobifone mua AVG:

Trưa ngày 25 tháng 12 năm 2015, ngay sau hội nghị tổng kết năm của Mobifone, Lê Nam Trà đã vội vã ký hợp đồng mua đài truyền hình AVG với Phạm Nhật Vũ với con số khủng 8.900 tỷ đồng! Nhiều cán bộ lãnh đạo của Mobifone đã không dám ký vào hồ sơ dự án nhưng họ bị Lê Nam Trà ép ký với quan điểm “chết thì cùng chết” và “kỷ luật hết thì lấy ai làm việc?”. Đáng lưu ý là toàn bộ hồ sơ Mobifone mua AVG được đóng dấu “mật” và Mobifone đã bỏ ra số tiền tương đương 60% vốn điều lệ để mua AVG là một đài truyền hình tư nhân cũ nát, công nghệ lạc hậu, làm ăn bết bát và có số thuê bao ít ỏi.

Trước những bức xúc của dư luận cả nước về sự khuất tất và khả năng thất thoát lớn từ vụ việc Mobifone mua AVG, ngày 23 tháng 7 năm 2016, Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh đã ký chỉ thị của Ban Bí thư yêu cầu Thủ tướng chỉ đạo Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra toàn diện việc Mobifone mua AVG, nếu có dấu hiệu vi phạm thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý nghiêm.

Ngày 1 tháng 8 năm 2016, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã ký văn bản chỉ đạo Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra toàn diện việc Mobifone mua AVG, nếu có dấu hiệu vi phạm thì chuyển hồ sơ sang Bộ Công An thụ lý, điều tra.

Ngày 4 tháng 9 năm 2016, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh tra Mobifone mua AVG trong 50 ngày làm việc. Đến cuối tháng 11 năm 2016, Thanh tra Chính phủ kết thúc làm việc tại Mobifone. Từ đó đến nay, Thanh tra Chính phủ đã ra nhiều dự thảo kết luận nhưng chưa ra được kết luận chính thức.

2. Tình hình tài chính và hiện trạng cơ sở vật chất của AVG vào thời điểm mua bán (tháng 12 năm 2015):

Vốn điều lệ của AVG là 3.000 tỷ đồng. Trong đó, khoảng 1.000 tỷ được đầu tư cho hệ thống truyền hình kỹ thuật số vệ tinh DTT và kỹ thuật số mặt đất DTH. Tính đến cuối năm 2015, giá trị còn lại của hệ thống truyền hình này vào khoảng 600 tỷ đồng. Số vốn còn lại của AVG bị Phạm Nhật Vũ rút ruột một cách tinh vi thông qua thương vụ AVG đầu tư vào hai công ty con An Viên BP, Dâu tằm tơ Hương Lĩnh với giá trị mua cổ phiếu cao gấp khoảng 15 lần mệnh giá.

Cho đến cuối năm 2015 thì AVG đã chịu khoản lỗ cộng dồn lên đến 1.800 tỷ đồng (vượt quá nửa số vốn điều lệ), trong đó, khoản lỗ năm 2014 là 300 tỷ đồng và khoản lỗ năm 2015 cũng là 300 tỷ đồng. Để trang trải hoạt động, AVG phải đi vay 1.700 tỷ đồng (trong đó, 600 tỷ đồng vay dài hạn, 700 tỷ đồng vay ngắn hạn) và tình hình tài chính cực kỳ căng thẳng.

Kết quả kinh doanh của AVG cũng rất bi đát. Do công nghệ truyền hình vệ tinh của AVG lạc hậu, chất lượng dịch vụ kém, tín hiệu không ổn định khi gặp thời tiết xấu, vùng phủ sóng truyền hình mặt đất ở phạm vi hẹp, giá bộ đầu thu rất cao, nội dung các kênh phát không đặc sắc so với SCTV, VTV Cab… và không có nội dung độc quyền nên AVG chỉ có vỏn vẹn khoảng 500 nghìn thuê bao thực, chiếm 5% thị phần truyền hình trả tiền và chủ yếu ở vùng nông thôn.

Có thể nói, vào thời điểm cuối năm 2015, AVG đã chết lâm sàng do thua lỗ nặng và bị Phạm Nhật Vũ rút ruột gần như toàn bộ số vốn trước khi đẩy sang Mobifone. Mobifone hoàn toàn có thể đàm phán mua lại AVG ở mức giá hợp lý (khoảng 1.000 tỷ) rồi tái cấu trúc. Rất bất thường và chắc chắn có thất thoát lớn cho Nhà nước khi Mobifone đã bỏ ra số tiền 10.600 tỷ đồng để mua 95% cổ phần của AVG (8.900 tỷ đồng tiền mặt và gánh số nợ 1.700 tỷ đồng của AVG), nếu so với giá trị tài sản của mảng truyền hình trong công ty AVG thì công ty AVG được cao định giá gấp đến 18 lần. Trong khi đó, một công ty di động quy mô lớn 30 triệu thuê bao, doanh thu gần 2 tỷ USD, lợi nhuận/vốn khoảng 50% như Mobifone thường cũng chỉ được định giá tối đa cao gấp 10 lần so với giá trị tài sản.

3. Các sai phạm của Lê Nam Trà trong vụ đại án:

Trong vụ trọng án này, Lê Nam Trà có hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, cụ thể:

– Cố tình đóng dấu “mật” lên hồ sơ dự án mua AVG trong khi dự án này không phải là dự án quốc phòng – an ninh với mục đích che dấu thông tin của vụ mua bán, vi phạm quy định công bố thông tin của Luật mua bán và quản lý tài sản nhà nước.

– Vi phạm nghiêm trọng quy định của Nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản: không lập dự án nhóm A để báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư thẩm định và báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đặc biệt là phê duyệt mức giá mua.

– Cố tình không đánh giá kỹ tình hình tài chính bi đát của AVG, cố ý không đánh giá kỹ khả năng thất thoát vốn do AVG đầu tư phần lớn số vốn (2.400 tỷ đồng) vào 2 công ty đang làm ăn thua lỗ nặng nề với giá mua cao gấp khoảng 15 lần mệnh giá.

– Cố tình đưa ra các dự báo kinh doanh rất lạc quan trong giai đoạn 2016-2020 mà không có sở cứ rõ ràng và chắc chắn cho các dự báo này. Khi định giá AVG, đáng lẽ Mobifone phải đưa ra mức dự báo phát triển thuê bao thấp trong điều kiện công ty AVG tiếp tục kinh doanh dịch vụ truyền hình AVG mà công ty AVG đã lỗ liên tiếp 300 tỷ đồng/năm trong các năm 2014 và năm 2015 để dẫn đến việc định giá thấp một cách phù hợp.

– Cố tình đưa 4 băng tần 700 Mhz vào định giá doanh nghiệp của AVG trong khi các băng tần này là tài nguyên quốc gia và phải trả lại cho Nhà nước vào năm 2017 như quy định của Luật Tần số vô tuyến điện.

– Gấp gáp chuyển số tiền 8.000 tỷ của Mobifone cho Phạm Nhật Vũ trong 5 tháng đầu năm 2016 mặc dù đã có văn bản cảnh báo của Bộ Kế hoạch Đầu tư.

– Cố ý xóa thương hiệu dịch vụ truyền hình AVG, gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng từ việc mất thương hiệu này.

– Cố ý bù chéo hàng trăm tỷ lợi nhuận của Mobifone sang AVG thông qua việc tăng tỷ lệ ăn chia các dịch vụ giá trị gia tăng cao hơn từ 5% đến 10% so với thông lệ.

Với những sai phạm nghiêm trọng và rõ ràng như vậy và Thanh tra Chính phủ vẫn đang loay hoay giải cứu cho Lê Nam Trà và Phạm Nhật Vũ thì đúng là Thanh tra Chính phủ chỉ xứng đáng là một thanh gươm rỉ của Đảng và Chính phủ!

4. Các thiệt hại của Mobifone và Nhà nước trong vụ đại án:

Hiện nay, các công ty truyền hình cáp SCTV và VTV Cab đang được định giá cỡ 3.000 tỷ đồng (SCTV và VTV Cab đều đang có khoảng 2 triệu thuê bao truyền hình, giá đầu thu rất thấp hoặc phát miễn phí, nội dung kênh đặc sắc, mạng truyền hình cáp rộng khắp cả nước, đang có mức lãi lớn). Trong khi đó, Mobifone bỏ ra 8.900 tỷ đồng để mua 95% cổ phần của công ty AVG (AVG có khoảng 500 nghìn thuê bao truyền hình thực, vùng phủ sóng vô tuyến mặt đất hẹp, giá bộ đầu thu cao, chất lượng sóng không ổn định). Cần phải nhắc lại việc AVG đã được Mobifone định giá gấp khoảng 18 lần so với giá trị thực sự của mảng tài sản truyền hình AVG!

Để đủ tiền mua AVG, Mobifone đã phải đi vay khoảng 6.000 tỷ đồng. Chi phí lãi vay cho khoản vay 6.000 tỷ đồng này đã làm giảm lợi nhuận và khoản nộp ngân sách của Mobifone giai đoạn 2016-2020 cỡ khoảng 3.000 tỷ đồng. Một điểm đáng lưu ý là Bộ Thông tin Truyền thông đã chủ động cho Mobifone giảm mức lợi nhuận từ 7.200 tỷ đồng (năm 2015) thành 5.200 tỷ đồng (năm 2016), phần lớn của khoản lợi nhuận giảm 2.000 tỷ này là do Mobifone tăng chi phí từ việc mua AVG cũng như bù chéo lợi nhuận sang AVG trong năm 2016.

Mobifone là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước nên tiền của Mobifone cũng là tiền của Nhà nước. Mobifone đã bỏ ra số tiền 8.900 tỷ đồng (trên 50% vốn điều lệ) mua 95% cổ phần của công ty AVG để mang lại doanh thu khoảng 1.000 tỷ đồng/năm và số lỗ thực tế khoảng 200 tỷ đồng/năm cho Mobifone. Với số tiền 8.900 tỷ này, Mobifone hoàn toàn có thể dùng để đầu tư mạng truyền dẫn quang toàn quốc, vừa phục vụ di động vừa kinh doanh dịch vụ truyền hình cáp và đầu tư khoảng 4.000 trạm phát sóng 3G cho các tỉnh miền Bắc (vốn đang có thị phần trung bình dưới 5%) để tạo ra lợi nhuận hàng nghìn tỷ đồng/năm. Để giải cứu con nghiện AVG và chứng minh là “mua AVG có hiệu quả”, toàn bộ hệ thống kinh doanh của Mobifone hiện đang kiệt sức vì bị ép chỉ tiêu bán đầu thu truyền hình AVG hàng tháng, hàng quý.

5. Phần kết:

Lê Nam Trà vẫn đang nỗ lực dồn tiền để chạy các cửa. Tiền để chạy án thì Lê Nam Trà không thiếu, một phần trích từ 10% được Phạm Nhật Vũ chia từ vụ mua bán AVG. Một phần thì Lê Nam Trà trích từ tiền siu thuế hàng tháng do cấp dưới nộp. Hàng năm, Mobifone chi tiền đầu tư mạng lưới khoảng 5 nghìn tỷ đồng và chi cho các dịch vụ thuê ngoài cho mạng lưới kỹ thuật cũng như kinh doanh khoảng 10 nghìn tỷ đồng, riêng Lê Nam Trà ước tính đút túi số tiền “lại quả” khoảng 3% trên tổng số tiền nói trên!

Có lẽ biết vụ AVG nuốt không trôi nên Lê Nam Trà, Phạm Nhật Vũ, Phạm Đình Trọng… đang dồn lại số tiền tư túi để chuẩn bị nộp lại cho Nhà nước nhằm tránh bị tù tội.

Chưa có vụ tham nhũng nào mà các sai phạm lại rõ rệt như vụ Mobifone mua AVG. Danh dự và uy tín của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đang gắn với vụ đại án này! Với một vụ đại án với nhiều sai phạm và thất thoát lớn như vụ đại án Mobifone mua AVG, đã có chỉ đạo trực tiếp từ Tổng Bí thư, Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực mà nếu kết luận của Thanh tra Chính phủ sắp tới là “đúng quy định, không có sai phạm, không có thất thoát, chỉ phê bình nhắc nhở” thì bốn lãnh đạo cấp cao nói trên cũng chỉ là những “con hổ giấy” đối với bè lũ lợi ích nhóm và đại tham nhũng mà thôi!

Nguyễn Văn Tung

(Ba Sàm)

_____