Lê Diễn Đức - Ông Trọng làm sao thuyết phục được Trịnh Xuân Thanh nói theo ý mình?

Sau hơn một tuần Trịnh Xuân Thanh ngồi đếm kiến và Bộ Công an tuyên bố hắn ta ra đầu thú, thì báo chí Đức mới té bùn theo mưa, cảnh sát Berlin mới mở cuộc điều tra và Bộ Ngoại giao Đức mới có phản ứng. Nếu Bộ Công an im lặng và ngâm tôm Trịnh Xuân Thanh một thời gian dài, thì thiên hạ có khi không biết gì, ngoài chuyện thấy TXT đột nhiên mất tích.

Nhưng kịch bản "đầu thú" là một phương án khôn ngoan của an ninh Việt Nam.

Nước Đức có vẻ cũng bẽ mặt khi an ninh Việt Nam đã thực hiện ngon lành chuyện "bắt cóc", nên mới có chuyện trục xuất một nhân viên ngoại giao của đại sứ quán Việt Nam mà họ cho là tình báo. Trong thực tế, không bao giờ có chức vụ tình báo cho bất cứ nhân viên ngoại giao nào của các nước. Một mặc định thường là người phụ trách công viêc lãnh sự hoặc bí thư thứ ba.

Theo các thông tin thì nhà nước VN đã có yêu cầu Đức dẫn độ TXT, còn TXT thì đang tiến hành làm thủ tục xin tị nạn. Trường hợp như TXT, không phải dễ dàng được Đức cấp quy chế tị nạn, vì TXT là nghi phạm của một vụ án tham nhũng lớn. Không phải bản thân ôm tiền bỏ trốn rồi đi tố người khác không có bằng chứng xác đáng là được tị nạn.

Với điều kiện thông tin như ngày nay, không khó để cảnh sát Đức tìm xem làm thế nào mà Thanh ra đi trót lọt khỏi cửa khẩu của một nước thứ ba và là nước nào? Còn với hộ chiếu trắng, không có dấu biên phòng khi nhập cảnh, tức là cư ngụ tại nước thứ ba ấy bất hợp pháp, mà vẫn đi được, còn Trịnh Xuân Thanh không kêu la gì, thì phải thừa nhận an ninh VN có nghiệp vụ giỏi.

Một chi tiết khác nữa là, TXT bị bắt ngày 23/7, ngày 30/7 Huy Đức có thông tin là TXT "đã về", ngày 31/7, Bộ công an mới ra thông báo Thanh về nuớc "đầu thú". Có nghĩa là từ khi bắt cóc Thanh đến lúc về nước thời gian kéo dài gần cả tuần lễ. Trong thời gian đó, an ninh có thể ép, thuyết phục Thanh đưa chìa khoá cho họ về nhà Thanh lấy passport. Và như thế là Thanh về từ nước thứ 3 hợp pháp, đàng hoàng. Còn làm sao Thanh không la làng tại cửa khẩu thì chỉ có... trời biết!

Có người cho đây là một cuộc "khủng hoảng' ngoại giao giữa Đức và VN. Tôi thì tin là chẳng có gì lớn hơn xảy ra bằng phản ứng cao nhất là triệu tập đại sứ VN lên hỏi thông tin và trục xuất một nhân viên ngoại giao của VN. An ninh VN làm chuyện bất hợp pháp trên lãnh thổ Đức thật đấy, nhưng nhân vật Trịnh Xuân Thanh không phải công dân Đức, lại vướng vào án tham nhũng, không phải là cái giá cho việc làm sứt mẻ quan hệ ngoại giao chiến lược giữa hai nước.

Vả lại, khi Trịnh Xuân Thanh tự nhận rằng, ông ta đã tự nguyện về nước, hoàn toàn không có chuyện an ninh VN dùng bạo lực bắt cóc, thì phía Đức cũng ngậm ngùi thôi. Rất khó có bằng chứng khi đối tượng đó phủ nhận.

Về nguyên tắc ngoại giao là có đi có lại.

Báo chí Đức và một số tờ báo nước ngoài đã lên tiếng về vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Bộ Ngoại giao (BNG) Đức đã triệp tập đại sứ Việt Nam lên chất vấn và thông báo rằng "một viên chức đại diện chính thức của cơ quan tình báo Việt Nam tại Đại sứ quán Việt Nam ở Đức bị tuyên bố là người không được hoan nghênh (persona non grata) và có 48 tiếng để rời khỏi Đức" (theo nguyên văn Tuyên bố của BNG Đức trên BBC Việt ngữ - có hình copy bản chính).

Ở đây có một lưu ý nhỏ về "Tuyên bố của BNG Đức". Theo tôi được biết, hầu hết các đại sứ quán đều có nhân viên đặc trách việc này, nhưng về mặt chính thức họ vẫn khoác áo ngoại giao, không bao giờ thừa nhận làm công tác tình báo. Chả lẽ cơ quan tình báo Việt Nam có đại diện chính thức tại đại sứ quán VN?

Trong thực tế các nước vẫn trục xuất các nhân viên ngoại giao mà họ cho là có hoạt đông tình báo trên nước họ, nhưng về mặt chính thức vẫn chỉ tuyên bố trục xuất nhà ngoại giao tên A hay B, trừ khi họ bắt được quả tang.

BNG Đức đã có phản ứng, điều thú vị nhất bây giờ là phản ứng ngoại giao của Việt Nam ra sao? Nếu có bản viết tay của chính Trịnh Xuân Thanh hoặc videoclip, trong đó Trịnh Xuân Thanh bác bỏ mọi cáo buộc bắt cóc từ phía Đức và tự nhận mình tự nguyện về Việt Nam để chịu sự đều tra, xem xét của vụ án tham nhũng mà minh có liên quan, thì phía Việt Nam sẽ phản ứng có lợi. Họ sẽ bác bỏ sự "hiểu lầm" của Đức, thậm chí có thể đáp trả lại bằng trục xuất một nhà ngoại giao Đức.

Nhưng cái khó là làm sao thuyết phục được Trịnh Xuân Thanh nói theo ý mình. Tất cả phụ thuộc vào mưu mẹo của an ninh Việt Nam. Ván bài không phải dễ, nhưng quả bóng nằm trong chân họ!

Lê Diễn Đức

(FB Lê Diễn Đức)