Chính trị VN 'không rõ ai đang cầm lái'

Báo Anh nói Đảng Cộng sản VN gặp nhiều vấn đề nhưng Bắc Kinh có thể có ít bài học để giúp Hà Nội.

Ngoài ra, bài báo cũng nói sau các đấu đá nội bộ, chính trị Việt Nam nay không rõ ai là người 'cầm quyền thực thụ'.

Tờ Economist tuần này có bài trên mục bình luận Banyan nói về điều mà tạp chí này gọi là "những khó khăn chung mà hai nước độc đảng đang đối mặt như đấu đá nội bộ, tranh luận về hiến pháp và thực trạng bị dân chỉ trích".

Hội nghị trung ương Đảng lần thứ 8 vốn được kỳ vọng là sự kiện quan trọng cho nỗ lực cải cách đã diễn ra tại Việt Nam và kết thúc một cách buồn tẻ và ĐCSVN hiện đang gặp phải nhiều vấn đề.

Dự thảo sửa đổi hiến pháp được đưa ra công chúng góp ý nhưng đa phần đề xuất trong số 26 triệu ý kiến có nội dung mà đảng không thấy lọt tai, đặc biệt là gợi ý bỏ Điều 4.

Tổng Bí thư Đảng, Nguyễn Phú Trọng mới đây khẳng định rằng ‘tuyệt đại đa số người dân Việt Nam’ đồng tình với những điều khoản chủ chốt trong bản dự thảo Hiến pháp sửa đổi nhưng cũng nói cần đề phòng ‘thế lực xấu’ đòi bỏ Điều 4.

The Economist không phải là cơ quan báo chí hay tổ chức đầu tiên nêu vấn đề về Điều 4 Hiến pháp Việt Nam.

Cuộc tranh luận về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã làm rộ lên một phong trào đòi thực hiện các quyền hiến định và Bấm tính chính danh của Hiến pháp mà đã được "đa số đại biểu Quốc hội tán thành" vừa qua.

Cũng tại Việt Nam, Hội đồng Giám mục Công giáo cũng từng nêu ý kiến rằng “Phải hiểu thế nào và làm sao thực thi quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, bởi lẽ chủ nghĩa Mác-Lênin tự thân là chủ nghĩa vô thần?”

Về mặt kinh tế, nhiều người biện luận rằng Điều 19 qui định "kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc gia" vừa lạc hậu lại vừa có tác động xấu.

Tuy nhiên gỡ bỏ khu vực kinh tế nhà nước là việc sẽ làm nhiều người khiếp sợ.

Chẳng những các quan chức trục lợi từ những mối làm ăn mà hệ thống kinh tế nhà nước cũng giúp biện minh cho quyền cai trị độc đảng, bài báo bình luận.

'Đấu đá phe nhóm'

Điều 4 Hiến pháp Việt Nam trở thành vấn đề một phần vì hệ quả của thực trạng quản lý kinh tế yếu kém trong những năm gần đây, và một mặt cho thấy sự bất bình của người dân đối với tình trạng tham nhũng tràn lan của quan chức, đặc biệt là các nhân vật nằm cao trong bộ máy chính phủ."

Trong khi đó những gì diễn ra tại Trung Quốc cũng chẳng giúp ích nhiều, mặc dù tại đây hiến pháp cũng là chủ đề được đưa ra bàn luận.

Điểm khác biệt mấu chốt, theo The Economist, là tại Trung Quốc, những người chỉ trích đảng chỉ đơn thuần muốn Bắc Kinh tôn trọng hiến pháp hiện hành.

"Bản hiến pháp này qui định về sự công bằng, tự do ngôn luận, tự do tôn giáo và hội họp cũng như tòa án độc lập, là tất cả những điều mà Đảng Cộng sản Trung Quốc từ chối không cho công dân của họ được hưởng".

Thực ra trong hiến pháp Trung Quốc, vai trò đảng lãnh đạo được nói trong phần mào đầu chứ không nằm trong nội dung chính.

Điều 4 Hiến pháp Việt Nam trở thành vấn đề một phần vì hệ quả của thực trạng quản lý kinh tế yếu kém trong những năm gần đây và một mặt cho thấy sự bất bình của người dân đối với tình trạng tham nhũng tràn lan của quan chức, đặc biệt là các nhân vật nằm cao trong bộ máy chính phủ.

Theo tờ báo Anh, chính vì vậy mà trong lần lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội vào mùa xuân năm nay, các dân biểu ở Việt Nam tỏ ra chủ động và sáng tạo hơn so với quốc hội Trung Quốc, khi gần một phần ba dân biểu bỏ phiếu tín nhiệm thấp với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Bất bình với chính phủ có tham nhũng cũng lý giải việc nhà nông Đoàn Văn Vươn phản ứng bằng súng tự chế với lực lượng cưỡng chế sai đất của mình và để rồi lĩnh án tù, thế nhưng cũng trở thành hình tượng người hùng.

Dân bất mãn

Tại Trung Quốc, đấu đá phe nhóm đã cho kết quả người chiến thắng rõ ràng là lãnh đạo đảng Tập Cận Bình. Một phần của vấn đề tại Việt Nam là chẳng ai dường như biết chắc rằng người ai là người đang cầm trịch."

Thực trạng chính quyền cưỡng chế đất của dân cũng xảy ra như cơm bữa tại Trung Quốc và kế hoạch cải cách hệ thống sở hữu đất đai đã và đang bị lạm dụng có thể, hoặc nên, là một trong những quyết định lớn trong hội nghị trung ương tại Trung Quốc sắp tới.

Bài bình luận này cảnh báo chính quyền Việt Nam về điều họ gọi là sẽ không thể trở tay kịp với thực trạng bất mãn của dân trước đảng và chính phủ hiện đang lan tràn trên Internet.

Thực trạng bất mãn ngày càng gia tăng khi người ta thấy lãnh đạo đảng quan tâm ít tới lợi ích quốc gia hơn là bảo vệ quyền lực của mình trước các đối thủ ganh tị.

Tại Trung Quốc, việc hạ bệ Bạc Hy Lai cho thấy cuộc đấu đá tay bo giữa giới chóp bu chính trị tại đây.

Ở Việt Nam, Thủ tướng Dũng, dường như là mục tiêu của một chiến dịch từ các nhà lãnh đạp đảng bảo thủ hơn, chẳng hạn như Chủ tịch Trương Tấn Sang.

Sự khác biệt là ở chỗ tại Trung Quốc, đấu đá phe nhóm đã cho kết quả người chiến thắng rõ ràng là lãnh đạo đảng Tập Cận Bình.

Một phần của vấn đề tại Việt Nam là chẳng ai dường như biết chắc rằng người ai là người đang cầm trịch, theo The Economist.

Theo BBC