Ukraine kêu gọi tổng động viên

Nga nói có thể đưa quân vào Crimea để bảo vệ người gốc Nga

Ukraine tuyên bố sẽ tổng động viên toàn bộ lính dự bị sau khi Nga đe dọa đưa quân vào Ukraine.

Quốc hội Nga hôm thứ Bảy bỏ phiếu cho phép quân Nga tiến vào Ukraine, một bước đi bị Tổng thống Mỹ Barack Obama gọi là “vi phạm chủ quyền của Ukraine”.

Trong cuộc điện đàm kéo dài đến 90 phút hôm thứ Bảy ngày 1/3 giữa ông Obama và Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Mỹ cảnh báo Nga sẽ cô lập về chính trị nếu họ tiếp tục biện pháp quân sự ở Ukraine.

Trong diễn biến mới nhất, hôm Chủ nhật, Tổng thống tạm quyền Ukraine, Olexander Turchynov, ra lệnh tổng động viên và không cho phép máy bay quân sự đi vào không phận.

Vào trưa Chủ nhật, Nato sẽ tiến hành cuộc họp khẩn cấp để bàn về tình hình Ukraine.

Căng thẳng

Căng thẳng đang lên cao ở Ukraine, không chỉ ở bán đảo Crimea, nơi có nhiều người Nga sinh sống.

Hôm thứ Bảy đã xảy ra nhiều cuộc biểu tình ủng hộ Nga tại nhiều thành phố của Ukraine.

Ở Donetsk, vốn là cứ điểm truyền thống của tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych, khoảng 7.000 người xuống đường.

Họ định chiếm tòa nhà chính quyền chính ở đây nhưng không thành công.

Tại Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, hơn chục người bị thương trong đụng độ giữa người thân và chống Nga.

‘Phạm luật rõ ràng’

Cuộc điện đàm kéo dài đến 90 phút hôm thứ Bảy ngày 1/3 giữa ông Obama và ông Putin là lần đối đầu trực tiếp hếm hoi giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.

“Tổng thống Obama bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Nga rõ ràng xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine,” thông cáo của Nhà Trắng cho biết.

Obama đã nói với Putin rằng hành động của Nga là ‘vi phạm luật pháp quốc tế, trong đó có các nghĩa vụ của Nga được quy định trong Hiến chương Liên Hiệp Quốc, và vi phạm thỏa thuận đặt căn cứ quân sự mà họ ký với Ukraine hồi năm 1997’.

Tổng thống Obama bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Nga rõ ràng xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine." Thông cáo của Nhà Trắng

Tổng thống Hoa Kỳ cũng đề nghị triển khai các quan sát viên quốc tế do Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) chỉ định đến Ukraine để đảm bảo an toàn cho người dân gốc Nga, theo hãng tin Pháp AFP.

Ông cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho chính phủ lâm thời ở Kiev và cam kết sẽ làm việc với Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Nato và OSCE để giúp nước này vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế đang ngày sâu sắc.

Trong khi đó, bộ máy an ninh của ông Obama đã nhóm họp ở Nhà Trắng để cân nhắc các lựa chọn đối với cuộc khủng hoảng tại Ukraine – một ngày sau khi ông Obama cảnh báo rằng Nga sẽ phải ‘trả giá’ cho hành động của mình.

Trong cuộc điện đàm với Putin, Obama nói rằng phía Mỹ ngay lập tức sẽ dừng tham gia vào các cuộc thảo luận chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh G8 dự kiến sẽ diễn ra tại Sochi của Nga vào tháng Sáu.

Liên minh phương Tây

Những nhà hoạt động Ukraine kêu gọi thế giới giúp đỡ đất nước họ

Tổng thống Mỹ cũng đã điện đàm với Tổng thống Francois Hollande của Pháp và Thủ tướng Stephen Harper của Canada về vấn đề Ukraine.

Lên án Nga bằng ‘những ngôn từ mạnh mẽ nhất’, Thủ tướng Harper đã triệu hồi đại sứ Canada ở Moscow và cảnh báo rằng nước ông sẽ theo bước Washington trong việc tẩy chay Thượng đỉnh G8 ở Nga.

Trong lúc này, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã tham gia một cuộc họp qua điện thoại với sáu người đồng cấp ở châu Âu và Canada. Tham dự cuộc họp này còn có bà Catherine Ashton, đại diện chính sách đối ngoại của EU, và đại sứ Nhật tại Washington để ‘phối hợp bước tiếp theo’.

Trong một thông cáo sau đó, ông Kerry cảnh báo rằng Moscow đang đe dọa hòa bình và an ninh không chỉ của Ukraine mà còn của cả khu vực.

Thông điệp ở đây là quý vị phải rút quân. Hãy tham gia đàm phán chính trị, nói chuyện với chính phủ Ukraine – những người đang đề nghị quý vị đàm phán." Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Samantha Power

Nếu Nga không làm giảm căng thẳng thì điều này sẽ ‘ảnh hưởng nghiêm trọng’ đến quan hệ với Mỹ, ông Kerry nói.

Ngoại trưởng Kerry dự kiến sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Nga bên lề các cuộc thảo luận ở Rome vào tuần tới.

Còn tại Liên Hiệp Quốc, Đại sứ Mỹ Samantha Power đã mô tả hành động của Nga là ‘vừa nguy hiểm vừa gây bất ổn’.

“Thông điệp ở đây là quý vị phải rút quân. Hãy tham gia đàm phán chính trị, nói chuyện với chính phủ Ukraine – những người đang đề nghị quý vị đàm phán,” bà Power phát biểu.

Trước cuộc điện đàm giữa hai nguyên thủ Mỹ-Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cũng đã gọi điện cho người tương nhiệm Nga Sergei Shoigu.

Một quan chức quốc phòng của Mỹ nói với AFP rằng Washington ‘không có thay đổi gì’ về bố trí lực lượng của họ ở châu Âu.

(BBC)