Tiết lộ nguyên nhân khiến Đại sứ quán Trung Quốc bị đánh bom

Vào khoảng 10 giờ (giờ địa phương) ngày 30/8, một chiếc xe hơi chứa đầy thuốc nổ đã lao thẳng vào cổng Đại sứ quán Trung Quốc tại thủ đô Bishkek của Cộng hòa Kyrgyzstan rồi kích nổ giữa sân. Kẻ tấn công thiệt mạng tại chỗ. Theo tin mới nhất, 5 người bị thương gồm 2 nhân viên an ninh và 3 công dân Kyrgyzstan làm việc trong sứ quán.

Vụ nổ ở tòa nhà ĐSQ Trung Quốc tại Bishkek

Đánh bom ngay trước ngày kỷ niệm Độc lập

Vụ việc xảy ra ngay trước ngày kỷ niệm 25 năm độc lập của Kyrgyzstan (31/8). Cảnh sát cho biết vụ nổ lớn tới mức thi thể của kẻ đánh bom được tìm thấy cách vị trí chiếc xe phát nổ tới vài trăm mét. Nhiều khu nhà kế cận bị hư hại nặng. Cổng chính đại sứ quán bị phá toang, mảnh kính và mảng bê tông nằm vương vãi khắp hiện trường. Chính quyền sở tại đã lập tức cho phong tỏa khu vực, đồng thời sơ tán nhân viên của Đại sứ quán Trung Quốc lẫn đại sứ quán Mỹ gần đó.

Hiện vẫn chưa có nhóm nào nhận trách nhiệm về vụ việc. Reuters dẫn lời Phó thủ tướng Kyrgyzstan, Janysh Razakov lẫn thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi đây là “hành động khủng bố”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh lên án vụ đánh bom và yêu cầu chính quyền sở tại điều tra rốt ráo. Tổng thống Kyrgyzstan, Almazbek Atambayev ra lệnh thắt chặt các biện pháp an ninh, nhất là trong bối cảnh nước này chuẩn bị kỷ niệm ngày Độc lập (31.8).

Hé lộ yếu tố Duy Ngô Nhĩ

Kyrgyzstan có đa số dân theo đạo Hồi ôn hòa và được đánh giá là khá ổn định, hầu như chưa xảy ra vụ tấn công lớn nào. Nước này và Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực theo quan điểm “láng giềng tốt, đối tác chiến lược tốt”. Chính quyền Kyrgyzstan gần đây rất mạnh tay truy quét các tay súng Hồi giáo chống Trung Quốc (chủ yếu là người Duy Ngô Nhĩ) tại Tân Cương chạy sang nước này. Do đó, theo giới quan sát, Kyrgyzstan có thể trở thành mục tiêu tấn công mới nếu nhóm vũ trang Hồi giáo khu vực phía tây Trung Quốc bắt tay với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS).

Được biết hiện có khoảng 50.000 người Duy Ngô Nhĩ sinh sống tại Kyrgyzstan. Hầu hết dân Duy Ngô Nhĩ (khoảng 10 triệu) sống ở khu tự trị Tân Cương Trung Quốc, và thường xuyên gây ra xung đột sắc tộc. Người Duy Ngô Nhĩ cũng thường tổ chức các cuộc tấn công khủng bố trong khu vực. Vì thế, giới quan sát nhận định rằng các nhóm vũ trang bất hợp pháp người Duy Ngô Nhĩ có liên quan đến vụ tấn công sứ quán Trung Quốc.

Cũng có người cho rằng vụ đánh bom này do các nhóm Hồi giáo cực đoan tổ chức thực hiện, vì gần đây Trung Quốc tỏ ra mạnh tay với các lực lượng Hồi giáo cực đoan trong nước cũng như ngoài nước.

Công nhân TQ tranh cướp công ăn việc làm của dân sở tại?

Xét trên phương diện khác, trong những năm qua, Trung Quốc tích cực đầu tư tiền của vào các nước cộng hòa Trung Á thuộc Liên Xô nhằm cạnh tranh ảnh hưởng với Nga. Trung Quốc hiện đã trở thành nước đầu tư lớn thứ hai sau Nga ở Kyrgyzstan. Trung Quốc cũng đang tích cực mời gọi Kyrgyzstan tham gia dự án Con đường tơ lụa mới kết nối Đông Tây. Tuy nhiên, cũng như tại nhiều quốc gia khác, các dự án đầu tư của Trung Quốc tại Kyrgyzstan đã gây ra bất mãn trong một bộ phận dân chúng, dẫn đến một số vụ bất ổn.

Được biết, hồi tháng 8/2011 ở Kyrgyzstan đã nổ ra cuộc biểu tình lớn phản đối việc chính phủ cấp quyền khai thác mỏ vàng Salton-Sary ở tỉnh Naryn cho nhà đầu tư Trung Quốc. Đến tháng 10/2012, khoảng 450 người tấn công trụ sở Công ty khai khoáng Zijin Mining (Trung Quốc) ở tỉnh Chui với cáo buộc gây ô nhiễm môi trường, buộc chính quyền phải sơ tán 250 công nhân Trung Quốc, đồng thời đình chỉ hoạt động của Zijin Mining tại đây.

Nhiều người dân Kyrgyzstan cũng cho rằng các công ty Trung Quốc đưa nhân lực qua quá đông, tranh giành công ăn việc làm với dân sở tại và thường gây xích mích, bất hòa.

Như vậy, ngoài yếu tố chính trị, vụ đánh bom đại sứ quán Trung Quốc còn có liên quan đến yếu tố kinh tế chăng?

Dù là dưới lý do gì thì vụ việc này vẫn bị coi là hành động khủng bố đáng lên án.

Thiện Tâm

Nguồn:RIA

(Petrotimes)