Bắc Kinh tăng cường sức mạnh Hải quân, đe dọa nền an ninh Hoa Kỳ, Washington có thực sự quan ngại?

Type 001A, tàu sân bay thứ hai của Trung Quốc, được chuyển từ ụ tàu xuống nước trong lễ hạ thủy tại nhà máy đóng tàu Đại Liên ở Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh thuộc vùng Đông Bắc Trung Quốc, vào ngày 26/4/2017. Trung Quốc đã hạ thủy tàu sân bay đầu tiên được thiết kế và đóng trong nước, Truyền thông nhà nước cho biết vào ngày 26/4, khi nước này đang tìm cách biến hải quân của mình thành một lực lượng có khả năng phóng sức mạnh ra biển cả. (Ảnh: STR / AFP qua Getty Images)

Trong bốn tháng đầu năm 2021, Trung Quốc đã thể hiện những nỗ lực không ngừng và khả năng ngày càng mạnh trong việc thống trị các vùng biển ở Tây Thái Bình Dương. Trong quá trình này, sức mạnh và ảnh hưởng của Hải quân Hoa Kỳ cũng dần dần suy yếu. Sự thay đổi cán cân sức mạnh hải quân này không chỉ gây mất ổn định trong khu vực mà còn đe dọa sự an toàn và an ninh của người dân Mỹ, cũng như bất kỳ ai khác không muốn sống dưới sự cầm quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Chỉ riêng ngày 23/4/2021, ngày kỷ niệm 72 năm thành lập Hải quân Quân đội Nhân dân Trung Hoa (PLAN), tại căn cứ hải quân trên đảo Hải Nam, “Tổng tư lệnh” của Trung Quốc, ông Tập Cận Bình, đã giám sát việc chạy thử ba tàu mới của PLAN, bao gồm hai tàu chiến và một tàu ngầm.

Theo ghi nhận của PLA Daily, buổi lễ này có ba “lần đầu tiên”: “lần đầu tiên Tổng tư lệnh của Trung Quốc trao cờ cho ba tàu lớn cùng một lúc; lần đầu tiên Hải quân PLA chạy thử ba tàu cùng lúc trong cùng một ngày; và lần đầu tiên ba tàu chiến được bổ nhiệm về một hạm đội hải quân”

Ba tàu chiến được chạy thử là Đại Liên, Hải Nam và Trường Chinh 18. Mỗi tàu đều có khả năng chiến đấu đặc biệt.

Tàu Hải quân Trung Quốc (CNS) Đại Liên (thân 105) nặng 12.000 tấn, tàu tuần dương lớp Renhai mang tên lửa dẫn đường Loại 055, là tuần dương hạm mạnh nhất hành tinh hiện nay với 112 ô phóng thẳng đứng cho tên lửa chống hạm và tấn công đất liền. Đại Liên là tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường thứ ba thuộc lớp Renhai và là chiếc đầu tiên được đưa vào biên chế của Hạm đội Nam Hải. Đồng thời, 5 tuần dương hạm khác đang trong các giai đoạn sản xuất khác nhau và có khả năng cùng được đưa vào biên chế trong năm 2025. Các tuần dương hạm Loại 055 là tàu hộ tống "súng ngắn" cho các nhóm tấn công tàu sân bay mới (CSG) và các nhóm tấn công viễn chinh của PLAN.

Điều thú vị là ông Tập cũng đã đưa vào vận hành tàu CNS Hải Nam (thân 31) nặng 35.000-40.000 tấn, một tàu tấn công đổ bộ (LHD) Loại 075 tương tự như tàu LHD lớp Wasp của Hải quân Hoa Kỳ. Tàu Loại 075 LHD của PLAN sẽ được kết hợp với ụ vận tải đổ bộ 25.000 tấn Loại 071 và được hộ tống bởi tàu tuần dương Loại 055, để tạo thành nòng cốt của các nhóm tấn công viễn chinh của PLAN được thiết kế cho nhiệm vụ chiếm đảo Đài Loan và nhắm vào các mục tiêu khác trên đảo.

Tàu chiến thứ ba được ông Tập đưa vào hoạt động là tàu ngầm Trường Chinh 18 (thân tàu 421) mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân Loại 094 lớp Jin (SSBN). Trường Chinh 18 là tàu ngầm thứ tư của PLAN. Được trang bị tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) 12 x JL-2, khi tuần tra trong vùng biển phía tây Thái Bình Dương, tàu Trường Chinh 18 sẽ cung cấp cho ĐCSTQ khả năng tấn công hạt nhân chống lại Mỹ. Trung Quốc sẽ chuẩn bị có thêm hai tàu ngầm SSBN, bao gồm tàu Loại 096, được trang bị tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) 12 x JL-2 vượt tầm xa 6,200 hải lý cùng nhiều phương tiện tái nhập độc lập.

Tàu ngầm Vạn Lý Trường Thành 236 của PLAN được truyền thông nhà nước Trung Quốc gọi là loại tàu ngầm thông thường mới, tham gia cuộc duyệt binh kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập PLAN của Trung Quốc ở vùng biển gần Đảo Xanh, tỉnh Sơn Đông, thuộc miền Đông Trung Quốc, vào ngày 23/4/2019. (Mark Schiefelbein / AFP qua Getty Images)

Theo ghi nhận của ông Nicholas J. Myers, chủ tịch Tổ chức Chiến tranh và Hòa bình, ba chiếc tàu mới được chạy thử này là các tàu thứ 12, 13 và 14 sẽ được PLAN đưa vào hoạt động năm 2021, trong khi cùng một khoảng thời gian, Hải quân Hoa Kỳ chỉ có một tàu USS Oakland LCS 24 được đưa vào hoạt động. Đúng vậy, Trung Quốc: 14 tàu và Hoa Kỳ: 1 tàu. Hoa Kỳ dự kiến sẽ đưa vào hoạt động bảy tàu cho cả năm 2021, bằng một nửa của Lực lượng Hải Quân Trung Hoa.

Việc PLAN tăng cường sức mạnh để vượt trội Hải quân Hoa Kỳ đã diễn ra trong thập kỷ vừa qua. Đó là lý do tại sao năm 2020, lần đầu tiên Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ công nhận PLAN là lực lượng hải quân lớn nhất hành tinh. Dựa trên tất cả các bằng chứng, với dự kiến 550 tàu chiến và tàu ngầm trong hai thập kỷ tới, quy mô của PLAN sẽ càng vượt trội Hải quân Hoa Kỳ.

Các “chuyên gia” ở Washington muốn gạt bỏ tầm quan trọng của số lượng tàu chiến và tàu ngầm. Nhưng điều mà sự kiện đưa vào hoạt động vào ngày 23/4 thể hiện rõ ràng là ĐCSTQ không chỉ chế tạo thêm thân tàu, mà tàu của họ còn vượt tàu của Hải quân Hoa Kỳ về trọng tải (kích thước) và số lượng tên lửa chiến đấu. Đây được cho là chỉ số quan trọng nhất khi nói đến sức mạnh hải quân thuần túy.

Ngoài việc tăng số lượng tàu, PLAN cũng rất bận rộn trong việc vận hành các tàu chiến của mình trên biển. Ví dụ, vào đầu tháng Tư, lần đầu tiên PLAN điều một mẫu hạm (CSG) gồm 6 tàu đến Biển Đông. Được dẫn đầu bởi mẫu hạm hoạt động lần đầu tiên, Liêu Ninh, đợt triển khai này cũng là lần đầu tiên một tuần dương hạm Loại 055 hộ tống một tàu sân bay của PLAN. Trước khi tiến vào Biển Đông, tàu CSG Liêu Ninh đã hoạt động ngoài khơi bờ biển phía đông Đài Loan. Đây là một ví dụ khác về mức độ nỗ lực xâm lược Đài Loan của PLA.

Điều thú vị là, sau các hoạt động của CSG Liêu Ninh ngoài khơi Đài Loan và trên Biển Đông, tàu sân bay thứ hai của PLAN, Sơn Đông, cũng được triển khai cùng nhóm tấn công tàu sân bay của mình tới Biển Đông. Việc triển khai liên tiếp các nhóm tấn công tàu sân bay của PLAN tới Biển Đông thể hiện cam kết và khả năng của PLAN trong việc thống trị các vùng biển của Chuỗi đảo thứ nhất, đánh bật Hải quân Hoa Kỳ và làm sụt giảm vị thế của Hoa Kỳ trong khu vực.

Đã có những màn phô diễn sức mạnh khác của PLAN trong 4 tháng đầu năm 2021. Chẳng hạn, tàu tuần tra tấn công nhanh Loại 022 đã đuổi các phóng viên Philippines ra khỏi vùng biển của họ và các cuộc tập trận đổ bộ qua eo biển từ Đài Loan. Với sự gia tăng công khai về số lượng, khả năng và hoạt động của PLAN, điều khó hiểu nhất là tại sao Washington không thấy cấp bách phải giải quyết khoảng cách ngày càng tăng về sức mạnh hải quân này.

Bất chấp hai thập kỷ hiện đại hóa của PLAN, các nhà lãnh đạo Hải quân Hoa Kỳ một lần nữa vẫn đang tranh luận về ý nghĩa của việc Hoa Kỳ trở thành một cường quốc hàng hải, vai trò của sức mạnh biển đối với nền an ninh quốc gia của Hoa Kỳ là gì và loại cơ cấu lực lượng nào là cần thiết. Trong khi Hải quân Hoa Kỳ tiếp tục tranh luận của và PLAN tiếp tục phát triển, người ta tự hỏi liệu có ai ở Washington thực sự hiểu mối đe dọa hoặc thực sự quan tâm đến tính cấp thiết của việc xây dựng sức mạnh của lực lượng Hải quân Hoa Kỳ hay không?

Máy bay quân sự bao gồm máy bay chiến đấu F / A-18 được nhìn thấy đậu trên sàn đáp của tàu sân bay USS Carl Vinson, tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Nimitz của Hải quân Hoa Kỳ, neo đậu ngoài khơi Đà Nẵng vào ngày 5/3/2018 (Linh Phạm / AFP qua Getty Images)

Nếu “mọi chi tiêu từ ngân sách quốc gia đều dành để phát triển cơ sở hạ tầng”, như Thượng nghị sĩ Kirsten Gillibrand đã hùng hồn tuyên bố, thì liệu Hải quân Hoa Kỳ có nhận được phần nào trong số hàng nghìn tỷ USD đang được chính quyền hiện tại đề xuất hay không? Nếu câu trả lời là không, thì hoàn toàn có khả năng không còn lâu nữa, Hải quân Trung Hoa, chứ không phải Hải quân Hoa Kỳ, sẽ thống trị bảy vùng biển.

Tác giả: Jim Fanell

Ông Jim Fanell, từng là một thuyền trưởng của Hải quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu, hiện là thành viên chính phủ tại Trung tâm Chính sách An ninh ở Geneva, Thụy Sĩ, và là cựu giám đốc hoạt động tình báo và thông tin của Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ. Sự nghiệp gần 30 năm của ông với tư cách là sĩ quan tình báo hải quân đã trải nghiệm hàng loạt nhiệm vụ trên cạn và trên bờ chưa từng có trên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, chuyên về hải quân của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và các hoạt động của lực lượng này. Là một diễn giả quốc tế được công nhận và nhà văn xuất sắc, ông Fanell cũng là người sáng tạo và quản lý diễn đàn An ninh Ấn Độ-Thái Bình Dương Red Star Rising / Risen.