Vì sao các ngân hàng thương mại nhà nước không phá sản?

Những ngân hàng thương mại (NHTM) rất mạo hiểm và rủi ro, vì nó luôn phải liên tục cân nhắc giữa rủi ro và lợi nhuận. Nó phải giữ sự cân bằng giữa số lượng tiền đặc cọc và lượng tiền vay. Nó phải luôn điều tra và phân tích khách hàng vay và tiềm năng của những dự án nó tài trợ. Chỉ cần một sự kiện tiêu cực nào đó thì khách hàng sẽ rút tiền ra khỏi hệ thống và kéo ngân hàng vào bờ vực phá sản.

Nhưng quy luật này không áp dụng đối với những NHTM thuộc nhà nước hoặc NHTM tư nhân nhưng thực chất là của nhà nước hoặc phe lợi ích nhóm. NHTM Nhà Nước rất an toàn và gần như không có rủi ro. Người để tiền vào sẽ không bao giờ mất tiền, xác suất gần như không, vì NHTM Nhà Nước sẽ không bao giờ phá sản. Nhưng nguyên nhân vì sao thì rất ít người biết vài hiểu. Sau đây là vì sao.

1. NHTM Nhà Nước được bảo vệ bởi phe lợi ích nhóm trong chính phủ.

2. NHTM Nhà Nước luôn được ưu tiên.

3. Nếu NHTM Nhà Nước gặp vấn đề thanh khoản hay mất cân bằng tài chính thì họ sẽ được nhà nước cứu trợ bằng cách in tiền.

Lý do số 3 là quan trọng nhất. Hãy nghĩ về việc này. Tiền tệ chúng ta đang dùng là tiền định danh, nghĩa là tiền giấy, nó chỉ là một tờ giấy được phát hành bởi ngân hàng trung ương, họ muốn in bao nhiêu thì in.

Bạn đặc cọc 100 đồng, NHTM Nhà Nước lấy tiền đó cho vay. Nếu khoản vay đó biến thành nợ xấu, NHTM Nhà Nước không thu hồi vốn và lời, họ không thanh khoản được thì Ngân Hàng Nhà Nước (NHNN) sẽ ngay lập tức in tiền để cưu họ. Nghĩa là NHNN mua những khoản nợ xấu và tái cân bằng bản cân đối kế toán.

Bạn sẽ hỏi: “Rồi sao? Ảnh hưởng gì tới tôi?”

Hãy nghĩ về điều này. Giờ bạn đưa tôi 100đ. Tôi cho người khác vay 100đ đó. Giờ tôi không lấy lại tiền vay đó vì người ta làm ăn thua lỗ hoặc dự án thất bại. Tôi kêu đàn anh của tôi in tờ 100đ rồi đưa 100đ đó cho bạn. Việc tôi làm có phải là tương tự như in tiền giả không? Đó chính là vấn đề.

Việc NHNN in tiền là họ đã lấy đi giá trị thực của tiền của bạn nhưng bạn không hề biết. Họ lấy mồ hôi nước mắt của bạn qua lạm phát. Thay vì 100đ đó mua được 10 ổ bánh mì thì 1 năm sau bạn chỉ có thể mua được 8 ổ. Lạm phát, NHNN, khoản nợ xấu kia và sự vô trách nhiệm đã lấy đi 2 ổ bánh mì đáng lẽ ra là của bạn.

Đó là vì sao NHTM Nhà Nước sẽ không bao giờ phá sản. Số tiền bạn gửi sẽ không bao giờ mất. Bạn chỉ mất đi giá trị thực khi NHNN in tiền. Đó là vấn đề.

Ku Búa

 (@ Café Ku Búa)